De AI-revolutie: wat betekent dit voor jouw baan bij grote organisaties?

Vorige week maakte ABN Amro bekend dat de bank 5.200 voltijdsbanen schrapt, waarbij kunstmatige intelligentie een cruciale rol speelt in deze beslissing. De topvrouw van de bank gelooft dat AI werk van medewerkers kan overnemen, vooral bij klantenservice, operationele afdelingen en teams die controleren op witwassen. Dit is geen geïsoleerd geval, maar een voorbode van wat veel grote organisaties overkomt.

De vraag die nu in boardrooms en aan keukentafels wordt gesteld is even urgent als ongemakkelijk: hoe beïnvloedt AI de toekomst van medewerkers bij grote organisaties? Het antwoord is complex, maar één ding is zeker – de veranderingen zijn al begonnen en zullen zich de komende jaren versnellen. Dit artikel helpt je begrijpen wat er gebeurt en hoe je je hierop kunt voorbereiden.

De werkelijkheid: AI neemt niet alleen routinebanen over

Lange tijd dachten we dat kunstmatige intelligentie vooral een bedreiging vormde voor eenvoudige, repetitieve banen. Die tijd is voorbij. Met generatieve AI kunnen niet alleen routinetaken worden geautomatiseerd, maar ook cognitieve en creatieve taken. Banen van hoger opgeleide werknemers kunnen nu ook worden geautomatiseerd.

Uit onderzoek van adviesbureau Accenture blijkt dat de doorsnee bestuurder meer dan de helft van zijn of haar tijd kwijt is aan administratieve werkzaamheden die nu al geautomatiseerd kunnen worden, zoals het maken van budgetten, het schrijven van rapporten, en het nemen van standaardbeslissingen. Zelfs managers zijn dus niet veilig.

Van uitvoerder naar dirigent: hoe rollen transformeren

Het goede nieuws is dat AI niet alleen banen wegneemt, maar ook fundamenteel verandert hoe we werken. Zoals Remy Gieling in zijn Handboek AI Strategie beschrijft: In plaats van de uitvoerders zullen werknemers steeds meer de dirigenten van het proces worden.

Deze verschuiving brengt een nieuwe realiteit met zich mee. Het middenkader van managers, dat nu nog vaak als informatie-doorgeefluik fungeert, zal eroderen en plaatsmaken voor teamcoaches, die een hoge mate van specialistische kennis hebben en meer oog hebben voor het persoonlijke aspect. Organisaties worden menselijker, niet mechanischer.

De manager van de toekomst: als AI jouw baas wordt

Een opvallende ontwikkeling is dat AI steeds vaker als manager gaat fungeren. We zien dit nu al bij pizzakoeriers, postbezorgers en taxichauffeurs, die in feite door een algoritme worden aangestuurd. Deze trend breidt zich uit naar kantooromgevingen, waar de kwaliteit van emails al gemeten kan worden, waardoor de productiviteit van kenniswerkers gemaximaliseerd kan worden.

Dit roept fundamentele vragen op over de balans tussen efficiëntie en menselijk welzijn. Willen we dat elk aspect van ons werk wordt geoptimaliseerd, of zijn er grenzen aan wat algoritmen moeten bepalen in ons werkende bestaan?

De menselijke factor blijft onmisbaar

Ondanks alle automatisering blijven er taken die alleen mensen kunnen uitvoeren. Vaardigheden als coaching, motiveren en coördineren kunnen nog niet in een algoritme gevangen worden. De beste leiders in het AI-tijdperk stappen opzij, zodat hun mensen de vrijheid krijgen om te experimenteren.

AI-expert Menno Lanting stelt in zijn 20 vragen en antwoorden over AI dat AI altijd ondersteunend zal blijven, maar dat de mens onmisbaar blijft voor het nemen van complexe beslissingen en het aansturen van processen: Want AI heeft uit zichzelf geen oog voor zaken als veiligheid, privacy en menselijke connecties.

Hoe organisaties slim omgaan met AI-transformatie

De wijze waarop organisaties omgaan met AI-implementatie bepaalt het succes. Bedrijven die weten hoe ze méér kunnen doen met hetzelfde aantal mensen zullen het winnen van ondernemingen die simpelweg snijden in het personeelsbestand. Dit zijn waarschijnlijk organisaties die psychologische veiligheid hoog in het vaandel hebben staan.

De sleutel ligt in het behandelen van werknemers als partners in plaats van kostenposten. Zoals Ethan Mollick stelt: AI kan juist de vervelende aspecten van een kantoorbaan overnemen, waardoor het niet alleen productiever maar ook leuker wordt om te werken.

Praktische stappen: hoe bereid je je voor?

Voor veel werknemers roept AI-transformatie angst op, maar er zijn concrete stappen die je kunt nemen. Door de steun van AI kunnen medewerkers zich steeds meer richten op unieke menselijke kwaliteiten als creativiteit, empathie en probleemoplossend vermogen.

Het belang van nieuwsgierigheid en leervermogen wordt cruciaal. Je hoeft niet alle antwoorden te hebben, als je maar nieuwsgierig bent en bereid bent de juiste vragen te stellen. Dit betekent investeren in continue ontwikkeling en het verbreden van je skillset.

Leiderschap in het AI-tijdperk vereist een nieuwe aanpak

Voor leidinggevenden brengt AI fundamentele veranderingen in hun rol. We staan op een kantelpunt. De organisaties die nu bewuste keuzes maken over hoe ze AI inzetten, bepalen niet alleen hun eigen toekomst, maar ook hoe werk eruitziet voor iedereen.

De echte uitdaging is niet technisch, maar menselijk: hoe neem je teams mee in transformatie? Hoe maak je ruimte voor wat alleen mensen kunnen? Deze vragen vormen de kern van modern leiderschap in het AI-tijdperk.

De realiteit van banenverlies en nieuwe kansen

Laten we eerlijk zijn over de harde realiteit. Er gaan door AI per saldo absoluut banen verloren, dat is onvermijdelijk. Zoals het voorbeeld van Stena Line toont, waar ruim honderd planners werden vervangen door een klein groepje data-analisten dat met hulp van algoritmes nu veel sneller en beter hetzelfde werk doet.

Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe functies. Prompt engineer om goede instructies te kunnen geven aan het taalmodel. Of rondom datakwaliteit. En een Chief AI Officer, die op directieniveau bezig gaat met AI-ontwikkelingen.

Van kostenbesparing naar waardecreatie

Veel organisaties zoals ABN Amro richten zich nu op kostenbesparing en het verlagen van de kosten-income ratio. Maar dit is slechts de eerste fase van AI-adoptie. Organisaties die echt succesvol willen zijn, moeten verder kijken dan kostenreductie.

De focus moet verschuiven naar waardecreatie. AI kan routinematige en repetitieve taken overnemen, waardoor teamleden zich meer concentreren op betekenisvol en bevredigend werk. Dat verhoogt hun werkplezier, creativiteit en tevredenheid.

Conclusie: de keuze ligt bij ons

De ABN Amro-casus is niet uniek - het is een voorbode van wat er bij veel grote organisaties gaat gebeuren. Het percentage managers dat rekening houdt met een afname van de werkgelegenheid onder invloed van AI is voorlopig groter dan het percentage managers dat rekening houdt met een toename. Deze onzekerheid is begrijpelijk, maar we kunnen er wel iets aan doen.

De vraag is niet óf AI de toekomst van werk zal beïnvloeden, maar hoe we hier als individuen en organisaties op reageren. Zoals een reactie op het ABN Amro-nieuws stelde: 'AI werkt het best als snelle co-pilot voor analyse, maar de eindbeslissing hoort bij mensen'.

De boeken die we hier aanbevelen helpen je navigeren door deze complexe transitie. Of je nu leidinggevende bent die zijn organisatie wil voorbereiden, of professional die zijn carriére toekomstbestendig wil maken - investeren in kennis over AI is geen luxe meer, maar een noodzaak.

De toekomst van werk wordt niet bepaald door technologie alleen, maar door de keuzes die wij maken in hoe we die technologie inzetten. Laat je niet verrassen door de veranderingen, maar pak de regie over je eigen professionele ontwikkeling.

Verantwoording

Het doel van deze pagina is om boeken aan te bevelen die het beste passen bij deze vraag uit de actualiteit van november 2025. Managementboek verdiept zich al meer dan 30 jaar in vakliteratuur en gebruikt nu ook AI om de opgebouwde kennis op een relevante en persoonlijke manier uit te serveren.

Heb je zelf een vraag over de impact van AI op jouw werk of organisatie? Stel hem op managementboek.nl/oplossing en wij voegen deze binnen 1 dag toe aan onze kennisbank.